Hoe om te gaan met hoogsensitieve kinderen: tips voor ouders en HSP kinderen

Hoogsensitieve personen (HSP) zijn mensen die geboren zijn met een gevoeliger zenuwstelsel dan de gemiddelde persoon. Dit betekent dat ze prikkels intenser ervaren en sterker reageren op hun omgeving. Bij kinderen kan dit zich uiten in overprikkeling, emotionele uitbarstingen en moeite met het omgaan met drukte en veranderingen. Als ouder kan het een uitdaging zijn om je hoogsensitieve kind te ondersteunen en hen te helpen de wereld op hun eigen tempo te verkennen.

In deze blog bespreken we wat hoogsensitiviteit (HSP) is, hoe je als ouders met HSP kinderen om kunt gaan, en geven we tips voor hoogsensitieve kinderen om met hun gevoeligheid om te gaan.

Wat betekent het om hoogsensitief (HSP) te zijn?

Hoogsensitieve personen, of HSP's, hebben een bijzonder gevoelig zenuwstelsel dat hen ontvankelijker maakt voor zintuiglijke prikkels. Het is geen stoornis, maar een persoonlijkheidskenmerk dat ongeveer 20% van de bevolking bezit. HSP’s ervaren emoties intenser, merken kleine veranderingen in hun omgeving op en hebben vaak meer tijd nodig om prikkels te verwerken. Bij kinderen kan dit ervoor zorgen dat ze sneller overprikkeld raken door geluiden, geuren, emoties van anderen of veranderingen in routine.

Voor hoogsensitieve kinderen kan de wereld overweldigend zijn. Simpele taken zoals naar school gaan, spelen in een drukke omgeving of omgaan met conflicten kunnen moeilijker zijn dan voor andere kinderen. Daarom is het essentieel dat ouders leren hoe ze hun hoogsensitieve kind kunnen begeleiden, zodat deze zich veilig en gesteund voelt.

Kenmerken van een hoogsensitief kind (HSP-kind)

Voordat we ingaan op de tips, is het belangrijk om enkele kenmerken van hoogsensitieve kinderen te herkennen. Niet elk hooggevoelig kind zal alle onderstaande kenmerken vertonen, maar hier zijn enkele veelvoorkomende eigenschappen:

• Overweldigd door prikkels: Geluiden, felle lichten, sterke geuren en drukke omgevingen kunnen snel te veel worden.

• Emotionele gevoeligheid: HSP-kinderen voelen emoties van anderen vaak intens aan en reageren zelf emotioneel sterker.

• Diep nadenken: Hoogsensitieve kinderen kunnen veel nadenken over hun omgeving en gebeurtenissen, wat hen soms kan overprikkelen.

• Sterke intuïtie: Ze hebben vaak een goed ontwikkeld zesde zintuig en kunnen situaties goed aanvoelen.

• Behoefte aan rust en stilte: Na een drukke dag of een intensieve ervaring hebben ze tijd nodig om alleen te zijn en op te laden.

Als ouder is het belangrijk om deze kenmerken te herkennen, zodat je beter kunt inspelen op de behoeften van je hooggevoelig kind.

Tips voor ouders van hoogsensitieve kinderen

Het ondersteunen van een hooggevoelig kind kan uitdagend zijn, maar met de juiste aanpak kun je je kind helpen zijn of haar gevoeligheid te omarmen. Hier zijn enkele tips om als ouder om te gaan met een HSP-kind:

1. Creëer een veilige en rustige omgeving

Hoogsensitieve kinderen hebben een veilige plek nodig waar ze zich kunnen terugtrekken en ontspannen. Zorg voor een rustige omgeving thuis, waar prikkels zoals harde geluiden, felle lichten en chaos worden beperkt. Dit kan bijvoorbeeld een rustige hoek in de kamer zijn waar je kind zich kan terugtrekken om even tot rust te komen.

2. Begrijp en erken hun gevoelens

Een van de belangrijkste dingen die je kunt doen als ouder is het erkennen van de gevoelens van je hoogsensitieve kind. Probeer niet hun emoties te bagatelliseren of te zeggen dat ze "zich niet zo moeten aanstellen." In plaats daarvan kun je zeggen: "Ik begrijp dat je je nu verdrietig voelt. Het is oké om even wat tijd voor jezelf te nemen." Dit helpt je kind om zich begrepen te voelen en leert ze dat hun gevoelens er mogen zijn.

3. Voorzie structuur en voorspelbaarheid

Hooggevloelig kinderen floreren vaak in een voorspelbare omgeving. Abrupte veranderingen of onvoorspelbare situaties kunnen stress veroorzaken. Door een vaste routine te bieden en je kind van tevoren te informeren over veranderingen, geef je hen de tijd om zich mentaal voor te bereiden.

4. Help hen met het stellen van grenzen

HSP-kinderen kunnen zich gemakkelijk overweldigd voelen door sociale druk of intense emoties van anderen. Leer je kind hoe ze gezonde grenzen kunnen stellen. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat ze leren nee zeggen tegen een activiteit wanneer ze zich overweldigd voelen of dat ze tijd voor zichzelf mogen nemen in een drukke situatie.

5. Zorg voor voldoende rust

Omdat hooggevoelige kinderen snel overprikkeld kunnen raken, is het belangrijk dat ze voldoende rust krijgen. Dit kan betekenen dat je de dag wat minder vol plant of hen de mogelijkheid geeft om na schooltijd even rustig alleen te spelen of een boek te lezen.

6. Leer ze omgaan met hun emoties

Hoogsensitieve kinderen kunnen het moeilijk vinden om hun emoties te reguleren. Je kunt hen hierbij helpen door ze ademhalingstechnieken te leren of hen aan te moedigen om hun gevoelens te uiten door middel van tekenen, schrijven of praten.

Tips voor hooggevoelige (HSP) kinderen

Naast tips voor ouders is het ook belangrijk dat hoogsensitieve kinderen zelf leren hoe ze met hun gevoeligheid om kunnen gaan. Hier zijn enkele waardevolle tips voor HSP-kinderen:

1. Luister naar je lichaam

Hoogsensitieve kinderen kunnen beter functioneren als ze leren luisteren naar hun lichaam. Als je merkt dat je moe bent of overprikkeld raakt, is het goed om pauze te nemen en even alleen te zijn. Je hoeft niet altijd door te gaan, zelfs als anderen dat wel doen.

2. Zoek activiteiten die je helpen ontspannen

Ontspanning is erg belangrijk voor HSP-kinderen. Zoek activiteiten die je helpen kalmeren, zoals lezen, tekenen, buiten in de natuur zijn, of mediteren. Dit kan je helpen om je geest te ontspannen en de prikkels van de dag te verwerken.

3. Praat over je gevoelens

Het kan helpen om over je gevoelens te praten met iemand die je vertrouwt. Dit kan een ouder, leerkracht of vriend zijn. Door je gevoelens te uiten, geef je jezelf de ruimte om te begrijpen wat je voelt en waarom.

4. Begrijp dat het prima is om anders te zijn

Hooggevoelige kinderen kunnen zich soms anders voelen dan hun leeftijdsgenoten. Het is belangrijk om te beseffen dat er niets mis met je is. Je ervaart de wereld gewoon op een andere manier, en dat is volkomen oké. Je gevoeligheid is een kracht, omdat het je een diep begrip van anderen en de wereld om je heen geeft.

5. Oefen ademhalingstechnieken

Soms kun je je overweldigd voelen door emoties of prikkels. Ademhalingsoefeningen kunnen je helpen om te kalmeren. Probeer diep adem te halen en langzaam uit te ademen wanneer je je gestrest voelt. Dit kan je helpen om te ontspannen en je emoties beter te beheersen.

Professionele hulp voor hoogsensitieve kinderen

Hoewel ouders en kinderen veel zelf kunnen doen om met hoogsensitiviteit om te gaan, kan het soms nodig zijn om extra ondersteuning te krijgen. Als ouder kun je het gevoel hebben dat je niet altijd weet hoe je je hoogsensitieve kind het beste kunt begeleiden, of dat je kind moeite blijft houden met het reguleren van prikkels en emoties.

In mijn praktijk bied ik gespecialiseerde begeleiding voor hoogsensitieve kinderen en hun ouders. Door middel van op maat gemaakte sessies help ik hooggevoelige kinderen om beter om te gaan met hun gevoeligheid, emoties te reguleren en hun zelfvertrouwen te versterken. Samen kijken we naar hun specifieke behoeften en ontwikkelen we praktische tools die hen ondersteunen in hun dagelijks leven. Ook ouders krijgen advies en handvatten om hun kind te ondersteunen op een manier die aansluit bij hun gevoeligheid.

Als je merkt dat je kind extra ondersteuning nodig heeft, of als je zelf behoefte hebt aan begeleiding in het omgaan met de hoogsensitiviteit van je kind, neem dan contact met mij op voor een vrijblijvend gesprek. Samen kunnen we werken aan een gezonde balans en veerkracht voor je kind, zodat ze hun gevoeligheid leren omarmen als een kracht in plaats van een last.