Ayahuasca: voordelen, nadelen en mijn visie als sjamanistisch mentor

De laatste jaren lees en hoor je steeds vaker over ayahuasca. Documentaires, artikelen, boeken, in tijdschriften en persoonlijke verhalen op sociale media laten indrukwekkende ervaringen zien. Mensen vertellen dat ze door een ceremonie tot diepe inzichten kwamen, trauma’s konden verwerken of zich spiritueel verbonden voelden.

Als sjamanistisch mentor weet ik dat er ook een andere kant is. Ayahuasca is niet voor iedereen geschikt. Er zijn risico’s, valkuilen en ook teleurstellingen. Bovendien lijkt het gebruik van ayahuasca de laatste tijd haast een modegril te worden, een manier om problemen op te lossen en verkorte route naar verlichting.

In deze blog deel ik mijn persoonlijke visie op ayahuasca. Ik leg uit wat ayahuasca is, welke voordelen en nadelen er zijn en waarom ik er kritisch tegenover sta. Niet om je af te schrikken, maar om je te helpen bewust te kiezen en te ontdekken dat er ook andere, veilige manieren zijn om aan je heling en groei te werken.

Wat is ayahuasca? Een westerse rationele uitleg

Ayahuasca is een drank die al eeuwenlang wordt gebruikt in het Amazonegebied, met name door inheemse sjamanen. Het wordt bereid door het koken van de liaan Banisteriopsis caapi samen met bladeren van de Psychotria viridis.

De combinatie van deze planten zorgt ervoor dat de werkzame stof DMT (dimethyltryptamine) actief wordt in het lichaam. DMT is een krachtig hallucinogeen dat, samen met MAO-remmers uit de liaan, een langdurige en intense innerlijke reis veroorzaakt.

Traditioneel wordt ayahuasca gebruikt voor:

• heling van fysieke en emotionele klachten;

• contact met de spiritwereld;

• inzichten in persoonlijke en collectieve thema’s.

In het Westen wordt ayahuasca vaak gezien als een middel voor persoonlijke groei, trauma-verwerking of spirituele verlichting. Op dit moment lopen er diverse onderzoeken of en op welke wijze de werkzame stof DMT kan worden toegepast in medicatie voor uiteenlopende ziektebeelden.

Wat is ayahuasca, uitleg met oeroude wijsheden uit de natuur

Ayahuasca komt niet voor niets uit de dicht begroeide Amazone wouden van Zuid America. Het recept, de bereidingswijze en het gebruik ervan is al eeuwenlang toevertrouwd aan sjamanen, healers en kruidenkenners. Wat mensen niet weten, en wat ze ook niet altijd verteld krijgen, is dat je tijdens een sessie in de geesteswereld gaat reizen en dat de plantspirit een grote rol speelt in deze reis.

Reizen in de geesteswereld is niet ongevaarlijk als je niet weet hoe je daarin kunt reizen. Voor goede sjamanen duurt het jaren om zich te trainen en scholen om veilig door deze geesteswereld te kunnen reizen, met verschillende vormen van energie, spirits, energiehackers te leren omgaan en hoe ze met behulp van bijvoorbeeld zang kunnen samenwerken met de plantspirits.

Een organisatie die echt begrijpt hoe het werkt is de Temple of the way of Light. Als ze met cliënten een retraite houden waarin ze ahayuasca gebruiken, dan begeleiden en beschermen ze de gebruiker tijdens de reis. Dit kan een goede sjamaan alleen als er aan een aantal voorwaarden is voldaan. Denk aan jarenlange ervaring, zoals een geweide ruimte gereinigde personen, een klein aantal deelnemers, kwalitatief hoogwaardige producten.

Bovenal de kwaliteiten van de sjamaan spreken voor zich. Een sjamaan wordt je niet zo maar, dat vergt jarenlange training, toewijding en scholing. Sjamaan zijn is geen beroep, dat ben je en dat leef je de hele dag door.  

De voordelen van ayahuasca

Ik begrijp waarom ayahuasca mensen aantrekt. Het kan indrukwekkende ervaringen geven en voor sommige mensen een belangrijke stap in hun genezingsproces betekenen. Een ieder ervaart de sessie op zijn eigen manier en intensiteit.

Mogelijke voordelen zijn:

• Diepe inzichten: Tijdens een ceremonie kun je patronen zien die je eerder niet kon doorgronden. Bijvoorbeeld hoe oude overtuigingen of trauma’s jouw keuzes beïnvloeden.

• Emotionele heling: Vastzittende emoties kunnen loskomen. Dat kan voelen als een enorme opluchting en ruimte geven voor iets nieuws.

• Spirituele verbinding: Veel mensen ervaren een gevoel van eenheid met de natuur, het universum of hun hogere zelf. Dit kan een diep gevoel van verbondenheid geven.

• Loskomen van verslavingen: Sommige onderzoeken laten zien dat Ayahuasca kan bijdragen aan het doorbreken van verslavingen, omdat het confronterend laat zien waarom iemand vlucht in middelen.

• Nieuwe energie en inspiratie: Na een ceremonie voelen mensen zich vaak opgelucht, creatief en open voor nieuwe stappen in hun leven.

  
  

Deze ervaren voordelen worden door mensen (deelnemers) aangegeven, en ze hebben er echt iets aan gehad.

De nadelen en risico’s van ayahuasca

Er zijn ook duidelijke nadelen en risico’s. Ik vind het belangrijk dat dit benoemd moet worden, want ayahuasca is geen onschuldig middel.

• Fysieke reacties: Overgeven en diarree worden vaak als “reiniging” gezien. Op zich geen rare gedachte, om overtollige afvalstoffen kwijt te raken via opzettelijk overgeven en ontlasting, maar het kan ook heel heftig zijn. Voor iemand met lichamelijke klachten kan dit te zwaar zijn en als gevolg overmatige belasting en afbreuk van het lichaam.

• Psychische belasting: Oude trauma’s of angsten kunnen tijdens een ceremonie ineens in volle hevigheid naar boven komen. Zonder ervaren begeleiding kan dat juist traumatiserend werken in plaats van helend.

• Medische risico’s: Ayahuasca is gevaarlijk in combinatie met bepaalde medicijnen, zoals antidepressiva. Ook voor mensen met hartproblemen of psychische kwetsbaarheid kan het levensgevaarlijk zijn. In diverse onderzoeken naar de werking van psychedelische middelen worden mensen met neurologische kwalen zoals bijvoorbeeld epilepsie uitgesloten.

• Geen blijvende oplossing: Een ceremonie kan inzichten geven, maar als je daar in het dagelijks leven niets mee doet, glipt het inzicht weg. Dan blijft blijf je zoeken naar een volgende ceremonie, alsof het een quick fix is. Het gevaar schuilt erin dat de oplossing alsnog buiten jezelf wordt gelegd en je geen stappen vooruit zet.

• Mode en commercie met verlies van respect: Ik zie steeds vaker dat mensen ayahuasca gebruiken omdat het “in” is, omdat ze nieuwsgierig zijn, ze honger hebben naar een 'kick' of omdat ze in een weekend een intense ervaring willen. Dat maakt het oppervlakkig en doet geen recht aan de kracht en de ernst van dit middel. En bovenal, je toont er geen respect mee aan de plantspirits en oeroude tradities.

  
  

Waarom ben ik kritisch?

Ik krijg regelmatig vragen van mensen die overwegen ayahuasca te gebruiken. Vaak merk ik dat ze hopen op een snelle oplossing: “Ik wil gewoon een keer een ceremonie doen en dan ben ik van mijn klachten af.” Ze zijn op zoek naar een quick fix. Wat ze eigenlijk nog net niet zeggen is: "regel voor mij een oplossing."

Mijn ervaring is dat echte transformatie nooit in één avond plaatsvindt. Heling en groei vragen om tijd, integratie en bewuste keuzes in het dagelijks leven. In de problemen en ziektebeelden die mensen hebben wordt de onbalans tussen ziel, lichaam en geest niet onderkend vaak niet onderkend. De vertroebeling tussen de drie heeft vaak jarenlang kunnen groeien en ophopen tot het moment dat de disbalans die zich gaat uiten in klachten, ziektebeelden etc.

Quick fixes lossen deze vertroebelde werking tussen lichaam, ziel en geest niet op. Een healing met behulp van ayahuasca kan je inzichten geven, maar het is daarna nog steeds jouw verantwoordelijkheid om anders te denken, te handelen en te voelen. Je kunt je problemen niet externaliseren en wachten tot iemand ze op lost. Jij hebt ze zelf op te lossen. Want een ervaring, het weten betekent niet dat je een permanente en robuuste wijziging van het functioneren van je lichaam, ziel en geest hebt doorgevoerd.

Een andere reden waarom ik geen voorstander ben, is dat ayahuasca niet voor niets uit de jungle komt en daar traditioneel door sjamanen zorgvuldig wordt bereid en begeleid toegediend. In veel retraites en bij zogeheten begeleiders zie ik dat die essentiële begeleiding vaak ontbreekt. De entourage is meestal stijlvol ingericht om een bepaalde sfeer voor de doelgroep te creëren, maar de diepgaande kennis en de juiste zorg voor deelnemers ontbreken of schieten tekort. Precies de zorgvuldigheid die volgens mij onmisbaar is, zoals ik hierboven al heb benoemd.

Wanneer ik kijk naar het huidige aanbod van ayahuasca-retraites en de healers die ermee werken, valt mij op dat ik vaak kritisch blijf. Bij maar weinig aanbieders zie ik echt diepgaande kennis terug. Vaak zijn het goedbedoelende mensen, geschoold in bijvoorbeeld yoga, ademwerk of psychologie, die anderen willen helpen. Maar het specifieke begeleiden van de intense en gelaagde reizen die ayahuasca oproept, ontbreekt meestal. Ook binnen de sjamanistische wereld is er vaak weinig bekend over de ‘donkere kant’ van energiehackers, de energieën en dynamieken die juist om extra ervaring en bescherming vragen.

Wat mij daarnaast zorgen baart, zijn de werkwijzen met grote groepen deelnemers. Bij een gezamenlijke healingsessie vraagt het waarborgen van veiligheid en persoonlijke begeleiding om veel expertise en zorgvuldigheid.

Ik wil benadrukken dat ik ayahuasca niet volledig afwijs. Onder de juiste omstandigheden, met ervaren en betrouwbare begeleiding, kan het zeker waardevol zijn. Maar het is niet voor iedereen geschikt en het is in ieder geval geen wondermiddel.

Wat ik wel geloof

De natuur biedt een rijkdom aan krachtige energieën via planten, kruiden en dieren die helend kunnen werken. Maar altijd in de context van waar ze groeien, en met kennis en respect voor het gebruik ervan.

In mijn praktijk in Amersfoort laat ik mensen ervaren dat je ook zonder ayahuasca of andere plantmedicijnen diepe heling en inzichten kunt bereiken. Ik werk met sjamanistische rituelen, healingen en trainingen die helpen blokkades los te laten en de verbinding met je eigen kracht te herstellen. Daarbij maak ik gebruik van elementen uit de natuur, energie en eeuwenoude sjamanistische wijsheid.

Een voorbeeld: een ceremoniële healing met de spirits, gecombineerd met persoonlijke begeleiding. Dit kan een krachtige manier zijn om los te laten. Het grote verschil is dat je individueel en veilig wordt begeleid. De sjamaan zorgt voor het contact met de spiritwereld, begeleidt het proces en ondersteunt je in het integreren van de ervaring in je dagelijks leven.

De kern is dat je leert lichaam, ziel en geest opnieuw met elkaar te verbinden door:

• bewust stil te staan bij jezelf;

• patronen te herkennen;

• los te laten wat je niet meer dient;

• nieuwe keuzes te maken die passen bij wie je werkelijk bent.

  
  

Dit vraagt misschien meer tijd dan een intensieve weekendceremonie, maar de heling die je bereikt is vaak duurzamer en meer verankerd in je leven.

Mijn boodschap

Als jij nieuwsgierig bent naar ayahuasca, raad ik je aan om eerlijk naar jezelf te kijken:

• Ben je op zoek naar een quick fix, een kick, experiment of wil je echt aan jezelf werken?

• Heb je voldoende gekwalificeerde robuuste begeleiding en veilige omstandigheden?

• Ben je bereid om na een ceremonie ook daadwerkelijk stappen te zetten in je dagelijks leven?

  
  

Zo niet, dan is het misschien beter om een ander pad te kiezen. Een pad dat veiliger is en transformerend kan zijn.

Samenvatting

Ayahuasca is krachtig en kan diepe ervaringen brengen. De voordelen zijn er, maar ook de nadelen en risico’s zijn groot. Het is geen wondermiddel en zeker niet voor iedereen geschikt.

In mijn ogen lijkt ayahuasca in het Westen steeds meer een modegril. Ik zie liever dat mensen hun groei zoeken in bewuste keuzes, integratie en rituelen die veilig zijn en je helpen om op je eigen tempo te transformeren.

Wil je werken aan heling, balans en persoonlijke ontwikkeling zonder afhankelijk te zijn van plantmedicijnen? In mijn praktijk begeleid ik je graag met sjamanistische healingen. Daar begint de échte verandering: niet in wat je drinkt, maar in hoe je leeft.